Activities / သတ်မှတ်တီဘီလူနာနှင့် အတူနေ(၅)နှစ်အောက်ကလေး
ကလေးများတွင်ဖြစ်ပွားသော တီဘီရောဂါအကြောင်း
၁။ လက်ရှိအခြေအနေ
မြန်မာနိုင်ငံတွင် ၂၀၁၂ ခုနှစ်၌ ဆေးကုသပေးခဲ့သူ (၁၄၈,၁၄၉)ဦး ကုသပေးခဲ့ရာ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း မှာ ကလေးတီဘီလူနာများ ဖြစ်ကြသည်။ ကလေးများတွင်ဖြစ်သော တီဘီဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါမှာ ကလေးတီဘီလူနာများ၏(၁) ရာခိုင်နှုန်း ရှိသည်။ (၂၀၁၇)ခုနှစ်၌ တီဘီလူနာပေါင်း (၁၃၂,၀၂၅) ရှိသည်။ ကလေးတီဘီလူနာမှာ(၂၁.၇%)ရှိပြီး ကလေးတီဘီဦးနှောက်အမြှေးရောင်ရောဂါမှာ ကလေးတီဘီ လူနာ များ၏(၀.၄၁%)ရှိသည်။ အသက် (၅) နှစ်အောက်ကလေးများတွင် တီဘီဖြစ်ပွားပါက ရောဂါပြင်းထန်ပြီး အသက်ဆုံးရှုံးမှုများ ရှိနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ ကလေးများတွင် ဖြစ်သောတီဘီရောဂါကို ထိရောက်စွာ ကုသပေးရန်လိုအပ်သည်။
၂။ ကလေးတီဘီသံသယလူနာ
ကလေးတွင် တီဘီရောဂါရှိသည်ဟု သံသယဖြစ်စေသော အကြောင်းအရာများမှာ-
(က) မိသားစုတွင် တီဘီရောဂါဖြစ်ပွားသူရှိနေခြင်း (အထူးသဖြင့် ပိုးတွေ့အဆုတ်တီဘီရောဂါ)
(ခ) အသက် (၅) နှစ်အောက် ကလေးဖြစ်နေခြင်း၊
(ဂ) HIV + ဖြစ်နေခြင်း၊
(ဃ) ဝက်သက်ရောဂါ နာတာရှည် နလံထကာစအချိန် အာဟာရချို့တဲ့နေခြင်း၊ စတီးရိွုက် ဆေးများ စားနေရခြင်း၊
(င) ဘီစီဂျီ ထိုးမထားခြင်းတို့ဖြစ်သည်။
အောက်ဖော်ပြပါအနက်(၃)ခုအနက် (၂)ခုရှိနေပါက ကလေးတီဘီရောဂါဟု သတ်မှတ်နိုင်သည်။
(၁) ရက်သတ္တပတ်(၂)ပတ်ကျော်ဖျားနေခြင်းနှင့် (သို့မဟုတ်) ရက်သတ္တပတ်(၂)ပတ်ကျော် ချောင်းဆိုးခြင်း၊
(၃) ကိုယ်အလေးချိန်မတိုးခြင်း၊ လျော့သွားခြင်း (ပိန်သွားခြင်း)၊
(၄) မိသားစုတွင် တီဘီလူနာရှိိခြင်း (သို့မဟုတ်) တီဘီလူနာနှင့် အနီးကပ်နေထိုင်ခြင်း၊
၃။ ကလေးတီဘီလက္ခဏာများ
- ရက်ရှည်ချောင်းဆိုးခြင်း၊ ရက်သတ္တ(၂)ပါတ်ကျော်လာပြီး ပဋိဇီဝဆေးများဖြင့် လေပြွန်ချဲ့ ဆေးဝါး bronchodilator များဖြင့် သက်သာပျောက်ကင်းမှုမရှိခြင်း၊
- အဖျားတက်စေတတ်သော အခြားရောဂါများကြောင့်မဟုတ်ဘဲ ရက်သတ္တ(၂)ပတ်ကျော် ဖျား (၃၈ံ စင်တီဂရိတ်)နေခြင်း။
- ကိုယ်အလေးချိန်လျော့ကျသွားခြင်း/ ပိန်သွားခြင်း/ ပုံမှန်ကြီးထွားမှုမရှိခြင်း၊
- စားချင်သောက်ချင်စိတ်မရှိခြင်း၊ နုံးခွေနေခြင်း၊
ကလေး၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင်ဖြစ်နေသော တီဘီရောဂါပေါ်မူတည်၍ စမ်းသပ်၍ရသော လက္ခဏာ များလည်းရှိနိုင်သည်။ (ဥပမာ- အကျိတ်၊ အရိုးတီဘီ၊ အဆုတ်အမြှေးပါးအတွင်းရေဝင်ခြင်း)
ကလေးများတွင် တွေ့ရသောသံသယတီဘီလက္စဏာများ
- အဆုတ်တီဘီရောဂါ
- ပဋိဇီဝဆေးများနှင့် Bronchodilator ဆေးများ ရက်ပြည့်သည်အထိ (Full Course) သောက်ပြီးသော်လည်း အဖျားရှိနေခြင်းနှင့် ချောင်းဆက်လက်ဆိုးနေခြင်း။
- အဆုတ်ပြင်ပတီဘီ
၁။ ဖြစ်နိုင်ခြေပိုများသည့်လက္ခဏာများ
၁-၁။ အဆုတ်အမြှေးပါးအတွင်း အရည်ရှိခြင်း (Pleural Effusion)
၁-၂။ ကျောရိုးတွင် ဘုဖြစ်ခြင်း (Acute Vertebral Gibbus)
၁-၃။ မနာကျင်သော (Non Painful gland with draining sinus) သငံရည် (သငံရည်အကျိတ်) များ ထွက်နေခြင်း။
၂။ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသော လက္ခဏာများ
၂-၁။ ပဋိဇီဝဆေးနှင့် မပျောက်သော/မသက်သာသော ဦးနှောက်အမြှေးရောင်ခြင်း။
၂-၂။ နှလုံးအမြှေးအကာအတွင်း အရည်ဝင်ခြင်း (Pericardial Effusion)။
၂-၃။ မနာကျင်ဘဲ အရိုးအဆစ်ရောင်ခြင်း။
၂-၄။ မည်သည့်အကြောင်းကြောင့်မသိဘဲ မနာကျင်သောလင့်အကျိတ်များ (၂ပတ် ကျော်) ထွက်ပြီး၊ ပုံမှန်ပဋိဇီဝဆေးများဖြင့် သက်သာပျောက်ကင်းမှု မရှိခြင်း။
၂-၅။ ဝမ်းကိုက်၊ ရေဖျင်းစွဲခြင်း Distended Abdomen with Ascites။
၂-၆။ Clinical feature indicative of Tuberculosis Hypersensitivity
(eg. Erythema Nodosum, Phlyctenular Conjunctivitis)
၄။ တီဘီရောဂါဖြစ်ကြောင်း အတည်ပြုခြင်း
(က) သလိပ်စစ်ဆေးခြင်း
အသက် (၈)နှစ်နှင့် အထက်ရှိကလေးများသည် သလိပ်ထွေးတတ်သဖြင့် ၎င်းတို့၏ သလိပ်တွင် တီဘီပိုး ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးပေးရမည်ြဖစ်သည်။ သို့သော် ကလေးများတွင်ဖြစ်သော တီဘီရောဂါတွင် ပိုးကောင်ရေနည်းသဖြင့် တီဘီရောဂါဖြစ်သောကလေးတိုင်းတွင် တီဘီပိုးရှာဖွေတွေ့ရှိနိုင်မည် မဟုတ်ပေ။ သလိပ်ဆိုသည့်အရာကို မိခင်နှင့်ကလေးအားရှင်းပြပြီး ချက်ချင်းထွေးသလိပ်နှင့် နံနက်စောစောသလိပ် တို့ကို တောင်းခံရမည်။
အသက် (၈)နှစ်အောက် ကလေးများသည် သလိပ်မထွေးတတ်သဖြင့် အစာအိမ်မှ အရည်ကို ထုတ်ယူ၍ တီဘီပိုး ရှိ/မရှိ စစ်ဆေးပေးနိုင်သည်။ ကလေးအား (၄)နာရီကျော် အစာမစားဘဲ နေခိုင်းပြီးမှ အစာအိမ်အရည် (Gastric juice) ကို ထုတ်ယူရန်ဖြစ်၍ ဆရာဝန်များရှိသော ဆေးရုံတွင်သာ ပြုလုပ်ရမည်။ Gene Xpert စက်ဖြင့်စစ်ပါက ပိုးတွေ့နိုင်ခြေများပါသည်။
(ခ) ဓါတ်မှန်ရိုက်၍ အတည်ပြုခြင်း
- အဆုတ်အညှာရှိ လင့်ရည်ကျိတ် (အကျိတ်)များကြီးနေခြင်း၊ (Hilar enlargement)
- လူးစေ့များ ကြဲပက်ထားသကဲ့သို့ တွေ့ရခြင်း၊ (Miliary TB)
- အဆုတ်အကာအမြှေးပါးအတွင်း ရေဝင်သည့် လက္ခဏာတွေ့ရခြင်း၊ (Effusion)
- အဆုတ်ခဲပြီး အခေါင်းပေါက်တွေ့ရခြင်း၊ (Opacity with cavitation)
(ဂ) အခြားစစ်ဆေးခြင်းများ (အဆုတ်ပြင်ပတီဘီရောဂါအတွက်)
- အဆုတ်အကာအတွင်းမှ ရေကိုစုပ်ထုတ်၍ စစ်ဆေးခြင်း၊
- အကျိတ်မှအသားစယူ၍ စစ်ဆေးခြင်း၊ (Fine Neelle Aspiration )
- ကျောရိုးဖောက်၍ CSF ထုတ်ယူစစ်ဆေးခြင်း၊ (Cerebro Spinal Fluid)
- ဖြစ်ပွားသည့်နေရာမှ အသားစယူ၍ စစ်ဆေးခြင်း၊
- တီဗွီဓါတ်မှန်ရိုက်၍ စစ်ဆေးခြင်း၊
- ကွန်ပျူတာဓါတ်မှန်ရိုက်၍ စစ်ဆေးခြင်း၊
- Bronchoscopy အဆုတ်ထဲသို့ မှန်ပြောင်းထည့်၍ ကြည့်ခြင်း၊
- Gene Xpert
၅။ တီဘီရောဂါအမျိုးအစားများ
ဖြစ်ပွားသည့်နေရာပေါ်မူတည်၍
(၁) အဆုတ်တီဘီရောဂါ
(၂) အဆုတ်ပြင်ပတီဘီဟူ၍ ခွဲခြားထားသည်။
(၁) အဆုတ်တီဘီရောဂါ
အဆုတ်တီဘီရောဂါတွင် တီဘီသလိပ်ပိုးတွေ့ရှိမှုပေါ်မူတည်၍ (၂)မျိုးထပ်မံခွဲခြားထားပါသည်။
၁-၁ Bacteriologically confirmed TB
- အနည်းဆုံး သလိပ်မှန်ပြား(၁)ခုတွင် တီဘီပိုးများ တွေ့ရှိခြင်း၊
- Gene Xpertဖြင့်စစ်ရာတွင်တီဘီပိုးရှိခြင််း(Rifampicin ဆေးယဥ်ပါးမှု ရှိ/မရှိ ပြသနိုင်ခြင်း)
- သလိပ်တွင် ပိုးမတွေ့သော်လည်း ပိုးမွေးရာတွင် ပိုးပေါက်ခြင်း၊
၁-၂ Clinically diagnosed TB
- သလိပ်နမူနာ (၂)ခုစစ်ဆေးရာတွင် (၂)ခုစလုံးတွင် ပိုးမတွေ့ခြင်း၊
- ဓါတ်မှန်တွင် မသင်္ကာဖွယ်ရာအရိပ်များသည် တီဘီဟုယူဆရပြီး ပဋိဇီဝဆေးများ ပေးသော်လည်း သက်သာမှုမရှိခြင်း၊ တီဘီရောဂါရှိသူနှင့် အတူနေခြင်း။
(၂) အဆုတ်ပြင်ပတီဘီ
တီဘီရောဂါသည် ခန္ဓာကိုယ်အနှံ့အပြားတွင်ဖြစ်နိုင်သည်။ ပြင်းထန်နှင့် မပြင်းထန်ဟု ခွဲခြားထား သည်။
ဇယား ၁၁။ ပြင်းထန်နှင့် မပြင်းထန် အဆုတ်ပြင်ပတီဘီ ခွဲခြားခြင်း။
ပြင်းထန် | မပြင်းထန် |
ဦးနှောက်အမြှေးေရာင် | သငံရည်အကျိတ် |
လူးစေ့တီဘီ | အဆုတ်တစ်ဖက်ရေဝင်ခြင်း |
နှလုံးအမြှေးရောင်ခြင်း၊ နှလုံးအမြှေးရေဝင်ခြင်း Pericarditis, Pericardial Effusion | အရိုးတီဘီ (ကျောရိုးမှလွဲ၍) |
Peritonitis | အဆစ်များ (ခြေဆစ်လက်ဆစ်) |
အဆုတ်(၂)ဖက်ရေဝင်ခြင်း | အရေပြား |
ကျောရိုးတီဘီ |
|
အူမကြီးတီဘီ |
|
ဆီးလမ်းကြောင်းနှင့် မျိုးပွားအင်္ဂါတီဘီ |
|
သံသယတီဘီလူနာ၏ ရောဂါရာဇဝင်အပေါ်မူတည်၍ လူကြီးများကဲ့သို့ပင် တီဘီအမျိုးအစား (၅)မျိုး ခွဲခြားထားသည်။
၁၂။ တီဘီလူနာအမျိုးအစားခွဲခြားခြင်း။
(၁) | New | ယခင် တီဘီဆေးကုသမှုခံယူခဲ့ဘူးခြင်းမရှိသူ (သို့) တစ်လပြည့်အောင် မကုသခဲ့သူ |
(၂) | Relapse | ဆေးတစ်ကြိမ် ရက်ပြည့်ကုသခဲ့ပြီး (ဆေးပတ်ပြည့်) ယခုတဖန်တီဘီရောဂါ ပြန်လည်၍ဖြစ်ပွားသူ |
(၃) | Treatment after Failure | ယခင်ကုသမှုမအောင်မြင်ဖြစ်ပြီး ယခုပြန်ကု ကုထုံးဖြင့် ကုသမည့်သူ |
(၄) | Loss to follow-up | ယခင်ကုထုံးတွင် ပျက်ကွက်လူနာဖြစ်သွားပြီး နောက် ယခုပြန်လည်ကုသရမည့်သူ |
(၅) | Transfer – in | အခြားမြို့နယ်တွင် ဆေးစတင်ကုသခဲ့ပြီး မိမိ မြို့နယ်အတွင်းသို့ ပြောင်းရွှေ့လာပြီး ဆက်လက်ကုသပေးရသူ |
၆။ ဆေးကုသမှုပေးခြင်း
ဆေးကုသရာတွင် ကနဦးဆေးကုကာလနှင့် ဆေးဆက်လက်ကုသကာလဟူ၍ (၂)ပိုင်း ပါဝင်ပြီး ကလေး၏ ကိုယ်အလေးချိန်ပေါ်တွင် တွက်ချက်၍ပေးသည်။
လူနာသစ်အတွက် 2HRZE/4HR (သို့မဟုတ်) 2HRZ/4HR
ပြန်ကုလူနာအတွက် 3HRZE/ 5HRE, (6HRZE in near future )
၁၃။ ဆေးအမျိုးအစားနှင့် ဆေးအချိန်အဆ (Dose) ဖေါ်ပြခြင်း။
ဆေးအမျိုးအစား | ဆေးအချိန်အဆ(Dose) | အများဆုံးပမာဏ |
INH Isoniazid | 10 mg/kg (7-15) | 300 mg |
RMP Rifampicin | 15 mg/kg (10-20) | 600 mg |
PZA Pyrazinamide | 35 mg/kg (30-40) | – |
ETB Ethambutol | 20 mg/kg (15-25) | – |
အသက် (၈)နှစ်နှင့်အထက် (Body Weight 21-30 kg) ကလေးတီဘီလူနာများအားလုံး (4) drugs high dose regimen (for Initial / Intensive Phase) အသုံးပြုရန်ဖြစ်ပြီး အသက်(၈)နှစ်အောက် ကလေးများတွင် (Body weight 5-20 kg) TB/HIV ယှဥ်တွဲ၍ (TB/HIV coinfected) ဖြစ်နေသောကလေး၊ အဆုတ်တီဘီရောဂါပြင်းထန်နှင့် အဆုတ်ပြင်ပတီဘီရောဂါ ပြင်းထန်၊ ဦးနှောကf အမြှေးရောင် တီဘီ ရောဂါ (TB Meningitis)နှင့် လူးစေ့တီဘီ (Miliary TB) တို့တွင်လည်း (4) drugs high dose regimen ဖြင့် ကုသပေးရန် ဖြစ်သည်။
အသက် (၈)နှစ်အောက် (Body Weigh 5-20 kg) ကလေးတီဘီလူနာများတွင် HIV ပိုးကူးစက် မှုမရှိခြင်း၊ မပြင်းထန်သောအဆုတ်တီဘီရောဂါ နှင့်အဆုတ်ပြင်ပတီဘီများသာဖြစ်ပါက (3) drugs high dose regimen (for Initial / Intensive Phase) ကိုအသုံးပြု၍ ကုသပေးရန်ဖြစ်ပါသည်။ အောက်ဖော်ပြပါဇယားများတွင် ကလေး၏ကိုယ်အလေးချိန်၊ အသက်၊ တီဘီရောဂါပြင်းထန်ခြင်း/ မပြင်းထန်ခြင်းတို့ပေါ်အခြေခံ၍ ပေါင်းစပ်ထားသောကလေးတီဘီဆေးဝါးများ (Paediatric FDC)ကို အသုံးပြုရန်ဖော်ပြထားပါသည်။
၁၄။ ကိုယ်အလေးချိန်နည်းသော၊ အသက်(၈)နှစ်အောက်ကလေးတီဘီလူနာသစ်များနှင့် မပြင်းထန်တီဘီအတွက် ဆေး(၃)မျိုးပေါင်း စပ်ထားသော FDC ဆေးပေါင်း အသုံးပြုသည့်ကုထုံးအသစ်
Months | Drugs | No. of Tablets (according to weight band) | |||
4-7 kg | 8-11 kg | 12-15 kg | 16-24 kg | ||
Intensive phase (2 months) | (H50 ,R75, Z150) | 1 | 2 | 3 | 4 |
Continuation phase (4 months) | H50 ,R75 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Remark: Regimen for ≥ 25 kg is same as adult weight band’s regimen (2HRZE/4HR) | |||||
၁၅။ ကိုယ်အလေးချိန်များသော အသက်(၈)နှစ်အထက်ကလေးတီဘီလူနာသစ်များနှင့် ပြင်းထန်တီဘီအတွက် ဆေး(၃)မျိုးပေါင်း စပ်ထားသော FDC ဆေးပေါင်း အသုံးပြုသည့်ကုထုံးအသစ်
Months | Drugs | No. of Tablets (according to weight band) | |||
4-7 kg | 8-11 kg | 12-15 kg | 16-24 kg | ||
Intensive phase (2 months) | (H50 ,R75, Z150) | 1 | 2 | 3 | 4 |
ETB100 | 1 | 2 | 3 | 4 | |
Continuation phase (4 months) | H50 ,R75 | 1 | 2 | 3 | 4 |
Remark: Regimen for ≥ 25 kg is same as adult weight band’s regimen (2HRZE/4HR) | |||||
၁၆။ ကလေးတီဘီလူနာများအတွက် ဆေး(၄)မျိုးပေါင်း စပ်ထားသော FDC ဆေးပေါင်း အသုံးပြုသည့်ကုထုံးအသစ်
TB cases | Regimen | |
Intensive phase | Continuation phase | |
Children ≥ 25 kg(8 Yrs and above) | 2HRZE
2HRZE | 4HR
4HR |
Meningitis/disseminated TB disease Osteoarticular TB | 2HRZE | 10HR |
Previously treated cases(For those who has no Gene Xpert Test Result) | 3HRZE | 5HRE |
MDR-TB | Specially designed standardized or individualized regimens (refer to Chapter 5 of Guideline for DR-TB Management in Myanmar) guidelines on Management of MDR- TB) | |
ကလေးများတွင်လည်း တီဘီပြန်ဖြစ်၍ ပြန်လည်ကုသပေးရန် လိုအပ်ပါသည်။ လူကြီးများ ကဲ့သို့ပင် X-pert စစ်၍ အဖြေပေါ်မူတည်ပြီး ကုသမှုပေးရပါမည်။ ဆေးကုသနေစဥ် ဆေးများ၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများဖြစ်ပေါ်ခြင်း ရှိ/မရှိ နေ့တိုင်းမေးမြန်း ကြည့်ရှုရမည်ဖြစ်သည်။ ပြင်းထန်ခြင်း မရှိသော ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများကို အားပေးစကားပြောကြားပြီး အထောက်အကူပြုဆေးဝါးများ ပေးနိုင် သော်လည်း ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးပြင်းထန်ပါက ဆရာဝန်ထံစေလွှတ် ရမည်။
၇။ ဆေး၏ ဘေးထွက်ဆိုးကျိုးများ ကို (Treatment)တွင် အသေးစိတ် ဖေါ်ပြထားပါသည်။
၈။ အတူနေမိသားစုအား စစ်ဆေးခြင်း (Contact Tracing)
အဆုတ်တီဘီလူနာ (အထူးသဖြင့် ပိုးတွေ့တီဘီလူနာ)သည် ရောဂါကူးစက်မှုကိုပေးသောသူ ဖြစ်သည်။ ကလေးလူနာတွေ့လျှင် မိသားစုဝင်လူကြီးတစ်ဦးဦးတွင် တီဘီရောဂါဖြစ်ပွားနေသူ/ တီဘီ ရောဂါဖြစ်ပြီး ဆေးကုသမှုခံယူခဲ့ဖူးသူ ရှိနိုင်သည်။ သို့ဖြစ်၍ လူနာနှင့် အတူနေသူအားလုံးကို ချောင်းဆိုး ခြင်း ရှိ/မရှိ မေးမြန်းရမည်။ အထူးသဖြင့် (၄)နှစ်အောက်ကလေးများတွင် ခဏခဏဖျား တက်သူ၊ ရက်ရှည်ချောင်းဆိုးသူ ရှိ/မရှိ မေးမြန်းပြီး လက္ခဏာရှိသူများအား ဓါတ်မှန်ရိုက်ြခင်း၊ ကြူဘာကူလင် စမ်းသပ်ခြင်းတို့ ပြုလုပ်ရပါမည်။
၉။ ဆေးယဥ် ပါးသော တီဘီလူနာနှင့် အတူနေသည့် ကလေးအား စောင့်ရှောက်မှုပေးခြင်း။ (Child contact of MDR-TB patient)
တီဘီလူနာကလေး၏ အတူနေမိသားစုတွင် MDR-TB လူနာရှိနေလျှင် ကလေးသည်လည်း MDR-TB ဖြစ်နိုင်သည်ဟု ယူဆရမည်ဖြစ်ပြီး ကလေးအထူးကုဆရာဝန်ထံ စေလွှတ်ရမည်။ MDR-TB ဖြစ်ကြောင်း သေချာစေရန် G-X pert, Culture & DST ပြုလုပ်ရမည် ဖြစ်သည်။ C & DST အဖြေမရမီ ပထမအဆင့်ဆေးများ HRZE တို့ဖြင့် ကုသပေးရမည်။ DST အဖြတွင် Rif Resisatnce ဖြစ်ပါက MDR-TB ကုထုံးသို့ ပြောင်းလဲကုသပေးရမည်ဖြစ်ပြီး ဆေး၏ဘေးထွက် ဆိုးကျိုးများကြောင့် ဂရုစိုက်၍ ကုသပေးရမည်ဖြစ်သည်။ မိဘများကိုလည်း (၂၀)လ ကုသမှုခံယူ နိုင်ရေးအတွက် နှစ်သိမ့်ဆွေးနွေး ပညာပေးခြင်းများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။
၁၀။ HIV+TB လူနာ (ကလေး)
များသောအားဖြင့် အကျိတ်များရောင်လာပြီး စမ်းသပ်၍ရခြင်းကြောင့် လာရောက်ပြသလေ့ရှိ သည်။ အဆုတ်တွင်တီဘီရောဂါ ဖြစ်နေလျှင်လည်း သမရိုးကျတွေ့ရသောလက္ခဏာများ တွေ့ရလေ့ မရှိပါ။ ရင်ခေါင်းပိုင်းဆိုင်ရာလက္ခဏာများကြောင့် ပဋိဇီဝဆေးများတိုက်ကျွေးရာတွင် သက်သာလာ ခြင်းမရှိဘဲ တီဘီရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိသည်ဟု တွက်ဆသင့်သည်။ သလိပ်ထွက်လျှင် သလိပ်စစ်ဆေးရပါမည်။ ဓါတ်မှန်ရိုက်ရပါမည်။ အခြား ကလေးလူနာများကဲ့သို့ပင် HRZE/4HR (၆)လ ကုထုံးဖြင့်ပင် ကုသပေး ရပါမည််။ ကလေးအထူးကုဆရာ၀န်ထံစေလွှတ်၍ ART ကုထုံး ရှိရန် ညွှန်းပို့ ရပါမည်။ အခွင့်အရေးယူ ဝင်ရောက်လာသော ရောဂါများကာကွယ်ရန် Co-trimoxazole Preventive Therapy – CPT ကိုလည်း နေ့စဥ် တိုက်ကျွေးရပါမည်။
၁၁။ Isoniazid Preventive Therapy (IPT) )/Latent TB Infection Treatment
အသက်(၅)နှစ်အောက်ကလေးများတွင် တီဘီရောဂါကူးစက်ခြင်းခံရပါကဦးနှောက်အမြှေးရောင် တီဘီရောဂါနှင့် တကိုယ်လုံးပျံ.နှံ့သွားသောတီဘီတို့ ဖြစ်ခြင်းကြောင့် အတူနေမိသားစုတွင် ပိုးတွေ့တီဘီ ရောဂါ တွေ့ရှိပါက အသက် (၅)နှစ်အောက် ကလေး များတွင် တီဘီရောဂါမရှိကြောင်း စစ်ဆေးပြီးလျှင် Isoniazid Preventive Therapy အဖြစ် Isoniazid 10mg/kg (၆)လ တိုက်ကျွေးရမည်ဖြစ်သည်။ IPT မကျွေးမီ ဆရာ၀န်က ကလေးအား စမ်းသပ်စစ်ဆေးပြီး တီဘီရောဂါဖြစ်ပွား နေခြင်း မရှိ ကြောင်း သေချာမှသာ IPT တိုက်ကျွေးရပါမည််။